Khi áp dụng trong môn Văn, sơ đồ tư duy giúp học sinh có thể đơn giản hóa nội dung bài học, hệ thống hóa kiến thức một cách logic, rành mạch, giúp các em dễ dàng hơn trong việc diễn đạt và triển khai ý trong một văn bản.
Đặc biệt, bằng cách sơ đồ hóa kiến thức bài học, bằng những hình ảnh và màu sắc bắt mắt giúp phát triển tư duy não phải, từ đó tăng niềm hứng thú và yêu thích đối với các môn học.
Chính vì thế, nhiều giáo viên và học sinh đã lựa chọn phương pháp này để giảng dạy và học tập trong quá trình ôn luyện kiến thức.
Sơ đồ tư duy bài Hai đứa trẻ của Thạch Lam
Thầy Trịnh Văn Quỳnh, giáo viên Ngữ Văn trường THPT Lương Thế Vinh (TP. Nam Định) cũng đã sử dụng phương pháp này để giúp học sinh của mình đạt được kết quả cao hơn trong học tập.
Thầy Quỳnh cho biết: ‘Việc sử dụng sơ đồ tư duy sẽ giúp học sinh tránh được những nhàm chán trong học tập, nhất là đối với môn Ngữ Văn khi phải ghi nhớ một khối lượng lớn kiến thức, câu từ do thói quen đọc - chép - trả bài.
Phương pháp dạy học cũ chính là nguyên nhân khiến học sinh cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ trong giờ Văn. Tuy nhiên, với phương pháp này, học sinh vừa có hứng thú học, vừa không phải lo sợ bài viết của mình bị lộn xộn, lan man hay mất ý nữa'.
Bằng cách dạy này, thầy Quỳnh đã thường xuyên cho học sinh của mình làm việc nhóm để tạo những sơ đồ tư duy sinh động.
Dưới đây là những sơ đồ siêu đáng yêu và sáng tạo của các nhóm học sinh lớp 11A1 và 11A2 trường THPT Lương Thế Vinh – Nam Định thực hiện:
Sơ đồ tư duy bài Thu điếu của Nguyễn Khuyến
Sơ đồ bài Tự tình của Hồ Xuân Hương
Sơ đồ bài Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến
Sơ đồ bài Thương vợ của Trần Tế Xương
Sơ đồ bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu
Sơ đồ bài Sa hành đoản ca của Cao Bá Quát
Bạn Bùi Hương Quỳnh, học sinh lớp 11A1, trường THPT Lương Thế Vinh tỏ ra rất tâm đắc với cách học này. Để có một sơ đồ tư duy ưng ý, Quỳnh và các bạn trong nhóm thường mất 4-5 buổi để hoàn thành sơ đồ cho một tác phẩm văn học.
‘Chúng mình phải tìm hiểu thật kỹ nội dung bài học, sau đó hệ thống lại ra nháp những ý chính, sau đó lại lọc ra các ý nhỏ để triển khai. Để sơ đồ sinh động và hấp dẫn hơn, chúng mình còn vẽ thêm một số hình ảnh minh họa sinh động có liên quan đến tác phẩm’, Quỳnh chia sẻ.
Với phương pháp này bạn Dương Hồng Liễu (học sinh lớp 11A10) cũng cho biết: ‘Ban đầu chưa quen thì cũng mất chút thời gian, nhưng khi đã thành thạo rồi thì đây là một phương pháp học tập rất hiệu quả, vừa nhanh, vừa nhớ lâu'.
Hãy tạo dựng cho mình thói quen học bằng sơ đồ tư duy đối với các môn học để có thể nắm bắt được kiến thức một cách hệ thống và nhanh nhất có thể.
Ngoài ra, bằng cách này, bạn có thể phát huy trí tưởng tượng, tư duy nghệ thuật qua những hình vẽ miêu tả sinh động cho bài viết.