Nguyên nhân chủ quan:
Đây là nguyên nhân mang tính chất quyết định dẫn tới nghiện ma túy là do
người sử dụng ma túy thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy nên bị kẻ
xấu lôi kéo, dụ dỗ dùng thử ma túy cho dù chỉ thử một lần nhưng vẫn bị
nghiện ma túy. Sau đó vì sỉ diện cá nhân, vì danh dự gia đình, dòng tộc
mà bưng bít, giấu kín nhưng đã “đâm lao thì phải theo lao” từ nghiện nhẹ
đến nghiện nặng.
Thiếu
hiểu biết về ma túy cộng với tính hiếu kỳ, tò mò, thích chơi trội thể
hiện mình ở các nhà hàng, vũ trường để được mệnh danh là những đại gia
sành điệu ăn chơi dẫn tới tự nguyện sử dụng ma túy rồi trở thành người
nghiện. Ngoài mâu thẫn gia đình (bố mẹ ly dị, ly thân) làm cho con cái
buồn chán, bỏ học, bỏ nhà đi bụi đời hình thành các băng nhóm sống lang
thang trộm cắp, móc túi…bị kẻ xấu lôi kéo vào hút chích ma túy và lợi
dụng những đối tượng này vào con đường vận chuyển trái phép các chất ma
túy.
Nguyên nhân khách quan:
Mặt trái cơ chế thị trường luôn là mảnh đất cho các loại tệ nạn xã hội
phát triển, đặc biệt là tệ nạn ma túy, đã tác động vào tầng lớp thanh,
thiếu niên lối sống thực dụng, thích ăn chơi, hưởng thụ nhưng không chịu
lao động; đồng thời trong xã hội khoảng cách giàu nghèo ngày càng phân
hóa sâu sắc, một số gia đình giàu lên rất nhanh dẫn tới con cái có điều
kiện ăn chơi, đua đòi; một số thanh thiếu niên không có điều kiện về tài
chính đáp ứng nhu cầu ăn chơi, đua đòi sinh ra trộm cắp, cướp giật,
nhất là khi đã nghiện ma túy thì nhu cầu trên càng cao hơn dẫn tới hành
vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng như giết người, cướp tài sản để có
tiền ăn chơi cho bằng bạn, bằng bè.
Đặc
biệt, ý thức giáo dục, quan tâm con cái của một số gia đình bị buôn
lỏng. Vì cuộc sống mưu sinh một số bậc cha mẹ mãi mê làm ăn kiếm sống mà
quên đi giáo dục, uốn nắn con cái trong quan hệ tiếp xúc bạn bè và
khuyên bảo tránh xa các loại ma túy nên một số thanh thiếu niên đã rơi
vào cảnh nghiện ngập nhưng bố mẹ vẫn không hề hay biết. Chỉ đến khi con
mình phạm tội bị bắt giam mới biết, lúc đó đã quá muộn.
Ngoài
ra, công tác quản lý, giúp đỡ người nghiện ma túy, những người sau cai
nghiện còn bộc lộ nhiều sơ hở, thiếu sót như: các đoàn thể chính trị kể
cả nhà trường không kiểm soát, phát hiện kịp thời người có biểu hiện
nghiện ma túy để có biện pháp cai nghiện kịp thời. Những người sau cai
nghiện trở về địa phương vẫn còn bị xa lánh, phân biệt, đối xử làm cho
họ thấy mặc cảm, nảy sinh tư tưởng chán đời thiếu niềm tin, thiếu việc
làm lại lao vào sử dụng ma túy. Công tác tuyên truyền phổ biến Luật
phòng, chống ma túy của các đoàn thể chính trị đã được tăng cường, tuy
nhiên còn thiếu sự phối hợp, chưa có sự phân công cụ thể dẫn tới tình
trạng công tác tuyên truyền chưa được thường xuyên.
Cách phòng chống, tuyên truyền:
Để
làm tốt công tác tuyên truyền Luật phòng, chống ma túy góp phần làm
giảm số lượng người nghiên ma túy ở địa phương mỗi người dân cần nâng
cao nhận thức về tác hại của các loại ma túy, đề cao tinh thần cảnh giác
trước các thủ đoạn của tội phạm ma túy như:
- Kích thích tính tò mò, khuyến mãi dùng thử rồi nghiện
- Lôi kéo ăn chơi, sành điệu của một số gia đình khá giả về kinh tế
- Sử dụng người nghiện lôi kéo, dụ dỗ người khác cùng nghiện với những chiêu trò thưởng hậu hĩnh, giả tạo.
- Lợi dụng hoàn cảnh gia đình khó khăn kiếm tiền để mưu sinh cuộc sống
mà lợi dụng họ vào buôn bán, vận chuyển ma túy trái pháp luật.
Các
đoàn thể chính trị cần tổ chức tuyên truyền sâu rộng cho quần chúng
nhân dân hiểu rõ những hành vi mà Luật phòng, chống ma túy nghiêm cấm:
- Nghiêm cấm trồng cây có chứa chất ma túy. (như cây cần sa, cây côca, cây thuốc phiện…)
- Nghiêm cấm sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, bảo quản, mua bán, phân
phối, giám định, xử lý, trao đổi, xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, nghiên
cứu trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện,
thuốc hướng thần.
-
Sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, xúi dục, cưỡng bức, lôi
kéo, chứa chấp, hỗ trợ việc sử dụng trái phép chất ma túy.
- Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất, sử dụng trái phép chất ma túy.
- Hợp pháp hóa tiền, tài sản do phạm tội ma túy mà có.
- Chống lại hoặc cản trở việc cai nghiện ma túy.
- Trả thù hoặc cản trở người có trách nhiệm hoặc người tham gia phòng,
chống ma túy: là hành vi của người bị xử lý về những vi phạm về ma túy
nhằm gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản…hoặc gây khó khăn trở
ngại cho người có trách nhiệm hoặc người tham gia phòng, chống những
sai phạm về ma túy.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nghề nghiệp để vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy
- Các hành vi trái phép khác về ma túy như: Lạm dụng việc quản lý sử
dụng chất ma túy trong lĩnh vực y tế, công nghiệp để vi phạm pháp luật;
bao che cho hành vi chống cai nghiện ma túy, có hành vi làm cho người
sau cai nghiện tái sử dụng ma túy; bao che các tội phạm về ma túy.
Tùy
theo từng trường hợp cụ thể, từng hành vi, tác hại, hậu quả xảy ra do
hành vi vi phạm vào một trong các điều cấm nêu trên để xử lý.
Gia
đình là tế bào của xã hội có vai trò quan trọng, quyết định trong công
tác phòng, chống ma túy, do đó mỗi gia đình cần tích cực:
-
Giáo dục thành viên trong gia đình, thân nhân về tác hại của ma túy và
thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy; quản lý chặt
chẽ, ngăn chặn thành viên trong gia đình tham gia tệ nạn ma túy.
- Thực hiện đúng chỉ định của thầy thuốc về sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần để chữa bệnh.
- Đấu tranh với các hành vi trái phép về ma túy của thân nhân và của người khác.
-
Tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện
và tại cộng đồng; theo dõi, giúp đỡ người đã cai nghiện ma túy hòa nhập
cộng đồng, phòng, chống tái nghiện.
- Phát hiện, cung cấp nhanh chống các thông tin về tệ nạn ma túy cho cơ quan Công an hoặc cơ quan khác có thẩm quyền.
- Phát hiện, báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền việc
trồng cây có chứa chất ma túy; tham gia triệt phá cây có chứa chất ma
túy do chính quyền địa phương tổ chức.
Riêng người nghiện ma túy và gia đình có người nghiện ma túy có trách nhiệm:
-
Tự khai báo về tình trạng nghiện ma túy của mình với cơ quan, tổ chức
nơi làm việc hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, trị trấn nơi cơ trú và tự
đăng ký hình thức cai nghiện ma túy;
- Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về cai nghiện ma túy.
-
Khai báo với UBND cấp xã về người nghiện ma túy trong gia đình mình,
tình trạng nghiện và đăng ký hình thức cai nghiện cho người đó.
-
Động viên, giúp đỡ và quản lý người nghiện ma túy cai nghiện tại gia
đình, cai nghiện ma túy tại cộng đồng theo sự hướng dẫn giám sát của cán
bộ y tế và UBND cấp xã.
-
Theo dõi, giám sát, phòng ngừa, ngăn chặn người nghiện sử dụng trái
phép chất ma túy hoặc có hành vi gây mất trật tự an toàn xã hội.
-
Hỗ trợ cơ quan có thẩm quyền đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai
nghiện và đóng góp kinh phí cai nghiện theo quy định của pháp luật.
Để
tăng cường công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy, trách
nhiệm của UBND xã, phường, thị trấn cần tổ chức cho người nghiện ma
túy, gia đình người nghiện ma túy khai báo về tình trạng nghiện ma túy
và đăng ký hình thức cai nghiện.
Đối với cơ quan, tổ chức trong phòng chống ma túy
-
Phát hiện, cung cấp nhanh các thông tin về tệ nạn ma túy cho cơ quan
Công an hoặc cơ quan khác có thẩm quyền. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền
phải xem xét, giải quyết kịp thời những thông tin, tố giác về tệ nạn ma
túy.
-
Phát hiện, báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền việc
trồng cây có chứa chất ma túy; tham gia triệt phá cây có chứa chất ma
túy do chính quyền địa phương tổ chức.
-
Tại các vùng phải xóa bỏ cây có chứa chất ma túy, các cơ quan nhà nước
trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tổ chức thực
hiện chủ trương, chính sách của nhà nước về phát triển sản xuất nông
nghiệp, lâm nghiệp để thay thế việc trồng cây có chứa chất ma túy; quy
hoạch cơ cấu nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và thị trường
phù hợp để nhân dân chuyển hướng sản xuất có hiệu quả.
-
Các cơ quan thông tin, tuyên truyền có trách nhiệm phối hợp với cơ
quan, tổ chức, đơn vị vũ trang nhân dân tổ chức tuyên truyền, giáo dục
để nhân dân nhận thức rõ về tác hại của ma túy; chủ trương, chính sách,
pháp luật, biện pháp của nhà nước về phòng, chống ma túy.
Đối
với Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các tổ chức
khác trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm trong
phòng chống ma túy.
- Tổ chức và phối hợp với cơ quan có thẩm quyền tuyên truyền, giáo dục
nhân dân kiến thức pháp luật về phòng, chống ma túy; xây dựng môi trường
xã hội lành mạnh, văn minh.
- Phòng ngừa, ngăn chặn người của tổ chức mình và mọi công dân tham gia tệ nạn ma túy.
- Giám sát hoạt động phòng, chống ma túy ở cơ quan, nhà trường, các cơ sở giáo dục khác và địa bàn dân cư.
- Phối hợp với chính quyền các cấp, các cơ quan có thẩm quyền để vận
động cai nghiện ma túy; tham gia giáo dục, dạy nghề, tìm việc làm và
giúp đỡ người đã cai nghiện ma túy hòa nhập cộng đồng, phòng, chống tái
nghiện.
Trách nhiệm của nhà trường và các cơ sở giáo dục trong phòng, chống ma túy.
-
Tổ chức chương trình giáo dục về phòng, chống ma túy, giáo dục pháp
luật về phòng, chống ma túy và lối sống lành mạnh cho học sinh, sinh
viên, học viên; quản lý chặt chẽ học sinh, sinh viên, học viên tham gia
tệ nạn ma túy.
-
Phối hợp với gia đình, cơ quan, tổ chức và chính quyền địa phương để
quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên, học viên về phòng, chống ma túy.
-
Phối hợp với cơ quan y tế và chính quyền địa phương tổ chức xét nghiệm
khi cần thiết để phát hiện học sinh, sinh viên, học viên nghiện ma túy.